İstanbul Havalimanı'nı yöneten İGA'nın CEO'su Kadri Samsunlu, Halk TV'den İsmail Saymaz'ın sorularını yanıtladı. Kar fırtınasının İstanbul Havalimanı’nı nasıl felç ettiği sorusuna Samsunlu “Çünkü bu bir kar fırtınası. Yoğun bir rüzgârla karın düşmesi, görüş mesafenizin sıfıra inmesi. Burada olan bu. O gün saat 13'e kadar 380 uçuş yapmışız, 46 bin yolcu göndermişiz. Kar yağıyor mu, yağıyor. Saat 13'ten sonra hızı arttı. Bize Meteoroloji'den gelen, 12 saat içinde düşecek karın rakamı 15-20 santimetreydi. Ne oldu? Düşünülenden güçlü kar döktü. 10 uçağın durduğu de-icing (Uçakların üzerindeki buz ve karı temizlemek için alkol püskürtme işlemi) pistin dibinde. Kar öyle hızlı indi ki uçakları çıkartamadık. Yedi saat kar hiç durmadı. Yedi saatin sonunda 41 santimetre kar düştü” cevabını verdi.
Görüş mesafesi olmadığı için temizleme yapamadıklarını söyleyen Samsunlu “Olmayınca operasyon durdu. Durunca karlar yükseldi, saha kendi kendini kapattı. Nerede olduğunuzu görmüyorsunuz. Beyaz duman içinde hareket ediyorsunuz. Bir gün sürdü. Pazartesi saat 13-13.30'da kapandı. İlk uçak ertesi gün 12.30'da açıldı” dedi.
"Biz bu havalimanının projesini Devlet Hava Meydanları İşletmesi ile yaptık" ifadelerini kullanan Samsunlu “DHMİ kim? Türkiye'de havacılığı kuran, 56 havalimanının ilk çimentosunu döken kurum. Bu havalimanının da sahibi. Biz yolcuyuz. 25 sene sonra burası devletin. Yanlış yere yapılmadı. Diyelim ki hata var. Peki, biz 800 bin uçuşu, 115 milyon yakın yolcuyu, 100 milyona yakın bavulu nasıl yetiştirdik? Bu dördüncü kışımız. Üç kış kar yağmadı mı? Yağdı. Niye kimse duymadı” dedi.
Felaket senaryolarına ‘hazır oldukları’ söyleyen Samsunlu “Ama bu karla mücadele etmemiz mümkün değil. Dünyada örneği var. 2021'de Madrid. Kar fırtınası geldi, şehir felç. Havalimanı kapandı. Bu sene başında, Amerika'nın kuzeyi. Geçen salıdan itibaren takipteydik. Cuma alarma geçtik. (Karın) Üstümüzden geçeceğini biliyorduk. Neyi bilmiyorduk? Bu kadar üstümüzde kalacağını, bu kadar yüklü olacağını, bu kadar kısa sürede dökeceğini beklemiyorduk. İstanbul'un batısını vurdu kar. Nereyi vursa orayı yıkardı. Atatürk Havalimanı'nı (AHL) vursa orayı yıkardı” diye konuştu.
Çöken kargo tesisinin ‘THY’ye sorulması’ gerektiğini söyleyen Samsunlu “Geçici mantıkla yapılmış bir tesis. Rüzgar karı alıyor, uçuruyor, bir yerde daha büyük yığınlar oluşturuyor. Belki çatıda o kadar kar birikti ki, çatı kaldıramadı” dedi.
“Havalimanında 20 bin insan mahsur kaldı. İnsanlar kartonlarda yattı. Protesto oldu. Bu tabloyu nasıl açıklıyorsunuz” sorusuna Samsunlu’nun cevabı şu oldu:
“Kar başladıktan sonra takımıma şunu söyledim: "Ne kara ne de hava tarafında kimse kalmamalı. Herkesi içeri alacağız." Bir parçası, uçaktakilerin tahliyesiydi. İkincisi, bağlantı yolunda kalan bin araç. D-20'den havalimanı sapağını geçince kara saplanmışlar. Önlerini açtık, tek tek içeriye aldık. Büyük kısmı yolcu ve turist getiren taksi ve servislerdi. Saat 21'de kar bitti. Dışarıda kimse kalmadı. İçeriye geldik. Neye ihtiyaç var? Yemeğe. Hemen kumanya. Kızılay ile valilikle konuştuk. 60 bin kumanya ve 5 bin battaniye dağıtıldı. Büyük kısmı AFAD'dan geldi. Nerede yatıracağım? Havalimanında kapasiteler yolcu akışına göre hesaplanır. 25 bin kişinin kalması için ayarlanmış tesis değil burası. Öncelik ne? İnsanın emniyetini, ihtiyaçlarını, zarar almadan fırtınayı geçirmesini sağlamak. Onu yaptık.”
450 yataklı otellerinin anında dolduğunun altını çizen Samsunlu “Bakın, bu bir felaket. İnsanların tümüne yatak ve koltuk vermemiz mümkün değil. Kişisel güvenlikleri sağlandı mı? Yüzde yüz. Yolcularımızın ağırlıklı kesimi yabancı. Metro olsa da şehre gidip otel arayacağını düşünmüyorum. Ben yapmam. Beklerim” dedi.
“Metro olsa dönerlerdi. Bu bir eksiklik değil mi” sorusuna Samsunlu “Metronun olmaması eksiklik mi? Evet, eksiklik. Metro geliyor mu? Evet, geliyor. Şu an deneme sürüşü yapılıyor. Nisan gibi açılacak. Metronun olması durumunda insanlar evinde kalırdı ama indikleri anda ulaşım bulabilecekler mi... Doğru, ben de evime gitmeye çalışırdım. Ama o geceki profile bakın, ağırlıklı yabancıydı” dedi.
Havalimanında yapılan protesto hakkında Samsunlu “Kar yağışından sonra 8 bine yakın yolcu otele gönderildi. Cezayirlilerse hava tarafına geçmişti. Fırtınada pasaport geçişini durdurdu polis. Hava tarafında geçmiş bir yolcuyu kara tarafına almak zor bir iş. Bu insanlar iki gün bekleyince paniklediler. Ben otel bulmak zorunda değilim, terminalde konfordan sorumluyum. Bir yolcu kalıyorsa, ilgili havayolu ihtiyaçları gidermek zorunda. Yok, özel tim girmiş, tamamen yanlış” diyerek gelen polislerin terminal polisi olduğunu aktardı.
Metro olmadan havalimanının açılmasının hata olmadığını söyleyen Samsunlu “Biz havalimanına erişimi sağlıyor muyuz? Sağlıyoruz. Taksi var. Otobüs var. Hava-İst var. Özel araç var. Otoparklar ucuz. Bu kadar yoldan erişiliyorsa, yatırımı da bitirdiysek metro gelmedi diye iki sene kapalı tutabilir miyiz? Ekonomik değil. Sabiha Gökçen Havalimanı'nda da metro yok. Ankara'da da” dedi.
Atatürk Havalimanı’nın kapasite olarak THY'nin büyümesini destekleyecek noktada olmadığını ifade eden Samsunlu “Çünkü kapasitesi bitti. THY, 2010'u yıllardan itibaren aktarma yolcu almaya başladı. Filosunu büyütmek, daha fazla yere uçmak için. THY dedi ki "Sadece İstanbul'a gelen giden yolcuyla filoyu dolduramam. İnsanları İstanbul'da indireceğim, gideceği yerlere bağlayacağım. Döviz yaratmaya başlayacağım." Yolcuyu büyüttüğünüz zaman kargo da topluyorsunuz. Krizde THY'nin kendini koruma formülü kargo oldu. Yolcu kapasitesinin şiştiği havalimanında büyümeyi nasıl destekleyeceksiniz? İkincisi, yabancı havayolu gelmek ister, slot (Uçağa belirli bir zamanda ayrılan saha) veremezsiniz. Verirsiniz o saatte o gelmek istemez. Burada istediğiniz saatte gelin, inersiniz. 4.5 milyon tonluk kargo kapasitesi var. Türkiye'nin hacmi ne? 1.5 milyon ton. 120 milyonluk terminal var. Yüzde 30-35'ini kullanıyoruz” dedi.
“Bir daha böyle kar yağarsa özel uçak inecek pisti birkaç saatte açacağım. Özel jetin ineceği pistle Airbus 330'un ineceği pistin ihtiyaçları o kadar fazla ki. İnanın, fokuslanmadık o konuya” ifadelerini kullanan Samsunlu AHL olmasa İstanbul’a gelen bakanların Sabiha Gökçen’e ya da Çorlu’ya inebileceğini söyledi.
“AHL açılamaz” diyen Samsunlu “Biz varken ihtiyacı yok. Bizimle beraber de yok. Burada kapasitem var. O durumda iki havalimanı da kapasitesini kullanamaz.” dedi.
AHL'nin protokol için kullanıldığının hatırlatılması üzerine ise Samsunlu “Kaç protokol uçağı inebilir ki? Burası varken gerek yok. İki tarafın da kapasitesini öldürür. AHL'nin pistiyle bizim üç pistimiz aynı kuzey-güney hattında. İki havalimanında aynı hattan uçak inecek kalkacak. Birbirini bloke eder” ifadelerini kullandı.