İstanbul 12/15
Manzara/Astro Fotoğrafçısı Kamala Venkatesh 19 Temmuz 2023 günü Kaliforniya'da SpaceX Starlink uydularının uzaya fırlatılışını görüntülemek üzere hazırlıklarını yapmıştı.
Venkatesh bu anı kameralarıyla kaydettikten bir süre sonra başka bir açıdan samanyolu fotoğrafları çekmek istiyordu. Ancak sıradışı bir şey farketti:
"SpaceX roketinin fırlatmasını az önce gölün sağ tarafında çekmiştim. Sıra Samanyolu fotoğraflarına gelmişti. Ancak, resimlerimde büyük bir kırmızı leke gördüm. SpaceX fotoğraflarını çekmemin üzerinden çok zaman geçmişti. Lensimde veya kameramda bir sorun olduğunu düşündüm ve çılgına döndüm. Bir başka Fotoğrafçı arkadaşım da görüntülerinde kırmızı bir "leke" buldu… Arızalı olan benim kameram değildi! Gece ilerledikçe gökyüzündeki pırıltı kaybolmuştu. Bu pırıltı o kadar güçlüydü ki, su ve gökyüzü kırmızı görünüyordu.”
Kamala Venkatesh'in o gece kamerasına yansıyan manzara böyleydi... Bu görüntü, SpaceX roketinin iyonosferde açtığı deliğin yansıma haliydi.
Spaceweather.com'dan Tony Phillips'in açıkladığı gibi, iyonosferde bir delik açmak, SpaceX ve diğerlerinin yıllardır yaptığı bir şey. Peki, İyonosferde bir delik açmak ne anlama geliyor?
Spaceweather.com roketin iyonosfere ne yaptığına ilişkin olarak Boston Üniversitesi'nden Jeff Baumgardner ile görüştü:
19 Temmuz lansmanından görüntüleri inceledim. İkinci aşama motorun, günün o saatinde iyonosferin F-bölgesi zirvesinin 286 kilometre yakınında yandığını gösteriyor. Bu nedenle, iyonosferik bir 'delik' açılmış olması oldukça olasıdır.
İyonosferde delik açmak zararlı mı?
Radyo operatörlerinin kısa dalga sinyalleri Dünya'ya geri dönmek yerine bu iyonosfer deliklerine yönelebilir. Ani GPS hataları da oluşabilir. Bu etkiler zahmetli olabilir ama kısa ömürlüdür. Yeniden iyonlaşma, güneş tekrar doğar doğmaz gerçekleşir.
İşte Kamala Venkatesh'in, fotoğraflarında kırmızı leke görünmeden önce, Starlink'in uzaya fırlatılışı esnasında çektiği fotoğraf.
Kuşku yok ki, iletişim, haberleşme, internet teknolojileri, yayıncılık gibi yaşamımızı kolaylaştıran alanlarda gelişmeler ve değişim hep sürecek. Bu alanlarda, günümüz teknolojisiyle uyduların sağladığı katkılar da yadsınamaz. Ancak şu anda dünya yörüngesinde 6 bin 500’ü aşkın uydu bulunduğunu ve bunların neredeyse yarısının çalışmadığını, yani “çöp” olduğunu göz önüne alırsak; madalyonun öteki yüzünün, Starlink ve diğer uyduların iyonosferde açtığı deliklerden çok daha fazla olumsuzluk içerdiğini de söyleyebiliriz.
Yaşadığı gezegeni ‘yaşanmaz’ hale dönüştüren insanoğlu, bakalım uzayda daha neler yapacak?
Kaynaklar:
Sayfa başına git